Łacinka

Łacinka (pronunțat /laˈt͡siŋka/, în scriere cu caractere chirilice, лацінка) este numele dat mai multor grafii latinești ale limbii belaruse. Mai este denumit și alfabetul latin belarus.

Utilizare

Łacinka s-a utilizat ocazional în zona Belarusului în principal în secolul al XIX-lea și la începutul secolului al XX-lea. Limba belarusă s-a scris oficial doar în această scriere în perioada 1941–1944, în timpul ocupației naziste.

De atunci, el a mai fost utilizat ocazional în formă actuală de unii autori, și unele grupări, în săptămânalul Naša Niva, revista ARCHE, și o parte din presa belarusă din diaspora de pe Internet.

Alfabetul este similar celui sorab, și cuprinde anumite caractere din alfabetele ceh și polon.

Alfabetul latin belarus
(în publicații din anii 1990–2010)

Łacinka	Chirilic	AFI
A a	А а	/a/
B b	Б б	/b/
C c	Ц ц	/ts/
Ć ć	Ць ць*	/tsʲ/
Č č	Ч ч	/tʂ/
D d	Д д	/d/
DZ dz	Дз дз	/dz/
DŹ dź	Дзь дзь*	/dzʲ/
DŽ dž	Дж дж	/dʐ/
E e	Э э	/ɛ/
F f	Ф ф	/f/
G g	(Ґ ґ)	/ɡ ~ ɟ/

Łacinka	Chirilic	AFI
H h	Г г	/ɣ ~ ʝ/
CH ch	Х х	/x ~ ç/
I i	І і*	/i/, /ʲ/
J j	Й й, ь*	/j/
K k	К к	/k ~ c/
L l	Ль ль*	/lʲ/
Ł ł	Л л	/l/
M m	М м	/m/
N n	Н н	/n/
Ń ń	Нь нь*	/nʲ/
O o	О о	/ɔ/
P p	П п	/p/

Łacinka	Chirilic	AFI
R r	Р р	/r/
S s	С с	/s/
Ś ś	Сь сь*	/sʲ/
Š š	Ш ш	/ʂ/
T t	Т т	/t/
U u	У у	/u/
Ǔ ǔ	Ў ў	/u̯/
V v	В в	/v/
Y y	Ы ы	/ɨ/
Z z	З з	/z/
Ź ź	Зь зь*	/zʲ/
Ž ž	Ж ж	/ʐ/

* Caracterele chirilice е, ё, і, ю, я sunt echivalente cu grupurile de litere je, jo, ji, ju, ja la începutul cuvântului sau după o vocală,
cu e, o, i, u, a după consoanele ć, dź, l, ń, ś, ź,
și cu ie, io, i, iu, ia după alte consoane.

Bibliografie

Ad. Stankiewič. Biełaruskaja mowa ŭ škołach Biełarusi – Wilnia : Wydawiectwa „Biełaruskaje krynicy“. Bieł. Druk. Im. Fr. Skaryny ŭ Wilni Ludwisarskaja 1, 1928 ; Менск : Беларускае коопэрацыйна-выдавецкае таварыства ″Адраджэньне″, 1993 [факсімільн.]
Б. Тарашкевіч. Беларуская граматыка для школ. – Вільня : Беларуская друкарня ім. Фр. Скарыны, 1929 ; Мн. : «Народная асвета», 1991 [факсімільн.]. – Выданьне пятае пераробленае і пашыранае.
Да рэформы беларускай азбукі. // Працы акадэмічнае канферэнцыі па рэформе беларускага правапісу і азбукі. – Мн. : [б. м.], 1927.
Дунін-Марцінкевіч В. Творы / [Уклад., прадм. і камент. Я. Янушкевіча]. – Мн. : Маст. літ., 1984.
К. Калиновский: Из печатного и рукописного наследия/Ин-т истории партии при ЦК КП Белоруссии – фил. Ин-та марксизма-ленинизма при ЦК КПСС. – Мн.: Беларусь, 1988. ISBN 5-338-00024-5
Сцяпан Некрашэвіч. Садаклад па рэформе беларускага правапісу на акадэмічнай канферэнцыі 1926 г. // Выбраныя навуковыя працы акадэміка С. Н. Некрашэвіча: Да 120-годдзя з дня нараджэння / НАН Беларусі; Ін-т мовазнаўства імя Я. Коласа; Навук. рэд. А. І. Падлужны. – Мн. : 2004. ISBN-985-08-0580-3
Як правільна гаварыць і пісаць пабеларуску. Беларускія корэспондэнцыйныя курсы ў Празе. – Прага : Dr. Jan Ermačenko, Běloruské vydavatelství, 1941 ; Менск : Беларускае коопэрацыйна-выдавецкае таварыства ″Адраджэньне″, 1992 [факсімільн.]. – © Міжнародная асацыяцыя беларусістаў, 1992. – © Беларускае таварыства архівістаў, 1992.
Ян Станкевіч. Б. Тарашкевіч: Беларуская граматыка для школ. Выданьне пятае пераробленае і пашыранае. Вільня. 1929 г., бал. 132 + IV [1930–1931] // Ян Станкевіч. Збор твораў у двух тамах. Т. 1. – Мн.: Энцыклапедыкс, 2002. ISBN 985-6599-46-6
Ян Станкевіч. Беларуская Акадэмічная Конфэрэнцыя 14.—21.XI.1926 і яе працы дзеля рэформы беларускае абэцэды й правапісу (агульны агляд) [1927] // Ян Станкевіч. Збор твораў у двух тамах. Т. 1. – Мн.: Энцыклапедыкс, 2002. ISBN 985-6599-46-6
Ян Станкевіч. Як правільна гаварыць і пісаць пабеларуску (Пастановы Зборкаў Чысьціні Беларускае Мовы) [Вільня, 1937] // Ян Станкевіч. Збор твораў у двух тамах. Т. 1. – Мн.: Энцыклапедыкс, 2002. ISBN 985-6599-46-6
Ян Станкевіч. Які мае быць парадак літараў беларускае абэцады [1962] // Ян Станкевіч. Збор твораў у двух тамах. Т. 2. – Мн.: Энцыклапедыкс, 2002. ISBN 985-6599-46-6