Cimitirul Central din Viena

cimitir din Viena, Austria
(Redirecționat de la Zentralfriedhof)

Cimitirul Central din Viena (în germană Wiener Zentralfriedhof, colocvial Zentralfriedhof) a fost înființat în anul 1874. Cu o suprafață de 2,5 km² și circa trei milioane de înmormântați este unul din cele mai mari cimitire din Europa.[1] Datorită multitudinii de cenotafe, a construcțiilor în stilul secesiunii vieneze și a arealului extins pe care îl ocupă, cimitirul se numără printre obiectivele turistice cele mai deosebite ale Vienei.

Biserica Sf. Carol Borromaeus și cripta președinților Austriei (în prim plan)
Poarta 2, cu vedere spre Karl-Borromäus-Kirche

Istoric modificare

Urmările reformelor iozefine modificare

Reformele dispuse în anul 1784 de împăratul Iosif al II-lea au prevăzut, între altele, înființarea unor cimitire orășenești supraconfesionale, în afara centurii de atunci a Vienei (vezi și edictele iozefine de toleranță religioasă).

Conflictul confesional modificare

În anul 1863 consiliul orășenesc al Vienei a luat decizia înființării unui cimitir central supraconfesional. Această decizie a fost primită negativ în cercurile catolice. În anii 1870 s-a ajuns chiar la proteste publice, când a fost permisă inclusiv comunității evreiești dobândirea unei parcele proprii în cadrul cimitirului.

Deoarece în ziua prevăzută pentru inaugurare se prefigurau proteste ale unor cercuri conservatoare, ceremonia de sfințire a cimitirului a avut loc cu o zi mai devreme, pe 30 octombrie 1874, în urma înțelegerii dintre primarul Cajetan Felder și cardinalul Joseph Othmar von Rauscher.[2]

La 1 noiembrie 1874, de Toți Sfinții, Cimitirul Central din Viena a fost dat în folosință, prin oficierea primei înmormântări.

Cimitirul Central în prezent modificare

 
Gräberreihen auf dem Zentralfriedhof

Mai multe mii de persoane au participat în februarie 1998 la ceremonia de înmormântare a starului Falco.

Morminte de onoare modificare

 
Ehrengräber auf dem Wiener Zentralfriedhof
 
Plan des Zentralfriedhofs mit eingezeichneten Ehrengräbergruppen
 
Ludwig van Beethoven
 
Johannes Brahms
 
Carl Ritter von Ghega
 
W. A. Mozart Grabdenkmal
 
Adolf Loos
 
Siegfried Marcus

Ehrengräber (Auswahl) modificare

Name Lebensdaten Tätigkeit
Ludwig Anzengruber 1839–1889 Schriftsteller
Ludwig van Beethoven 1770–1827 Komponist
Max (Maxi) Böhm 1916–1982 Schauspieler
Ludwig Boltzmann 1844–1906 Mathematiker und Physiker
Johannes Brahms 1833–1897 Komponist
Gerhard Bronner 1922–2007 Kabarettist und Musiker
Karl Farkas 1893–1971 Schauspieler und Kabarettist
Peter Fendi 1796–1842 Maler und Lithograph
Leopold Figl 1902–1965 Politiker
Carl von Ghega 1802–1860 Ingenieur, Erbauer der Semmeringbahn
Christoph Willibald Gluck 1714–1787 Komponist
Theophil von Hansen 1813–1891 Architekt (Bauten an der Wiener Ringstraße)
Karl von Hasenauer 1833–1894 Architekt
Josef Hoffmann 1870–1956 Architekt und Designer
Paul Hörbiger 1894–1981 Schauspieler
Ernst Jandl 1925–2000 Schriftsteller
Curd Jürgens 1915–1982 Schauspieler
Bruno Kreisky 1911–1990 Politiker
György Ligeti 1923–2006 Komponist
Theo Lingen 1903–1978 Schauspieler
Adolf Loos 1870–1933 Architekt
Siegfried Marcus 1831–1898 Automobilpionier
Hans Moser 1880–1964 Schauspieler
Alois Negrelli von Moldelbe 1799–1858 Ingenieur, plante den Sueskanal
Johann Nestroy 1801–1862 Schauspieler und Dramatiker
Peter von Nobile 1774–1854 Architekt
Eduard van der Nüll 1812–1868 Architekt (Wiener Staatsoper)
Ida Pfeiffer 1797–1858 Entdeckerin und Reiseschriftstellerin
Marcel Prawy 1911–2003 Dramaturg und Opernkritiker
Helmut Qualtinger 1928–1986 Schauspieler, Kabarettist und Autor
Julius Raab 1891–1964 Politiker
Erwin Ringel 1921–1994 Arzt und Psychologe, Pionier der Suizidforschung
Antonio Salieri 1750–1825 Komponist
Emil Jakob Schindler 1842–1892 Maler
Friedrich von Schmidt 1825–1891 Architekt (Wiener Rathaus)
Arnold Schönberg 1874–1951 Komponist, Begründer der Zwölftonmusik
Franz Schubert 1797–1828 Komponist
Albin Skoda 1909–1961 Schauspieler
Robert Stolz 1880–1975 Komponist
Johann Strauß (Vater) 1804–1849 Komponist
Johann Strauß (Sohn) 1825–1899 Komponist
Franz von Suppé 1819–1895 Komponist
Karl Waldbrunner 1906–1980 Politiker
Hans Weigel 1908–1991 Schriftsteller
Max Weiler 1910–2001 Maler
Franz Werfel 1890–1945 Schriftsteller
Hugo Wiener 1904–1993 Komponist und Autor
Anton Wildgans 1881–1932 Dichter
Hugo Wolf 1860–1903 Komponist
Fritz Wotruba 1907–1975 Bildhauer
Joe Zawinul 1932–2007 Jazz-Pianist, Keyboarder, Komponist und Bandleader
Helmut Zilk 1927–2008 Politiker

Ehrenhalber gewidmete Gräber (Auswahl) modificare

 
Falco
 
Fatty George
 
Matthias Sindelar
 
Friedrich Torberg
Name Lebensdaten Tätigkeit
Victor Adler 1852–1918 Politiker
Jean Améry 1912–1978 Schriftsteller
Franz Antel 1913–2007 Filmregisseur, Produzent und Autor
Ludwig Bösendorfer 1835–1919 Klavierbauer
Elfi von Dassanowsky 1924–2007 Sängerin, Pianistin und Produzentin
Franz (Ferry) Dusika 1908–1984 Radrennfahrer
Falco (Johann Hölzel) 1957–1998 Popmusiker
Fatty George 1927–1982 Jazzmusiker
Alexander Girardi 1850–1918 Schauspieler
Ludwig Gottsleben 1836–1911 Schriftsteller und Schauspieler
Hans-Peter Heinzl 1942–1996 Schauspieler und Kabarettist
Joachim Kemmer 1939–2000 Schauspieler, Kabarettist und Synchronsprecher
Ludwig von Köchel 1800–1877 Muzicolog, autor al Catalogului Köchel
Karl Kraus 1874–1936 Schriftsteller
Josef Kriehuber 1800–1876 Maler und Lithograph
Carl Kundmann 1838–1919 Bildhauer
Hermann Leopoldi 1888–1959 Komponist und Kabarettist
Paul Löwinger 1904–1988 Volksschauspieler („Löwinger Bühne“)
Karl Lueger 1844–1910 Politiker
Carl Merz 1906–1979 Kabarettist und Schriftsteller
Friedrich Ohmann 1858–1927 Architekt
Hans Pemmer 1886–1972 Lehrer und Heimatforscher, gründete das erste Wiener Bezirksmuseum
Annie Rosar 1888–1963 Schauspielerin
Karl Seitz 1869–1950 Politiker
Matthias Sindelar 1903–1939 Fußballspieler, Kapitän des österreichischen „Wunderteams
Erich Sokol 1933–2003 Illustrator und Karikaturist
Franz Stoß 1909–1995 Schauspieler und Theaterleiter
Friedrich Torberg 1908–1979 Schriftsteller
Ernst Waldbrunn 1907–1977 Schauspieler und Kabarettist
Peter Wehle 1914–1986 Komponist, Autor und Kabarettist
Carl Zeller 1842–1898 Komponist
Helmut Zenker 1949–2003 Schriftsteller und Drehbuchautor

Siehe auch modificare

Literatur modificare

  • Werner T. Bauer: Wiener Friedhofsführer. Genaue Beschreibung sämtlicher Begräbnisstätten nebst einer Geschichte des Wiener Bestattungswesens. Falter Verlag, Wien 2004, ISBN 3-85439-335-0.
  • Robert S. Budig, Gertrude Enderle-Burcel, Peter Enderle: Ehrengräber am Wiener Zentralfriedhof. Compress Verl., Wien 1995, Norbert Jakob Schmidt Verlagsgesellschaft, Wien 2006, ISBN 3-900607-26-5.
  • Christopher Dietz: Die berühmten Gräber Wiens. Falco, Klimt, Kraus, Moser, Mozart, Qualtinger, Schiele, Schubert, Strauß u.v.a. Fotos von Wolfgang Ilgner, Sigrid Riedl-Hoffmann und Frank Thinius. Perlen-Reihe, Wien/München 2000, ISBN 3-85223-452-2.
  • Hans Havelka: Der Wiener Zentralfriedhof. J & V Edition, Wien 1989, ISBN 3-85058-030-X.
  • Hans Pemmer: Der Wiener Zentralfriedhof. Seine Geschichte und seine Denkmäler. Österreichischer Schulbücherverlag, Wien 1924.
  • Patricia Steines: Hunderttausend Steine. Grabstellen großer Österreicher jüdischer Konfession auf dem Wiener Zentralfriedhof – Tor I und Tor IV. Falter Verlag, Wien 1993, ISBN 3-85439-093-9.
  • Sepp Tatzel: Wien stirbt anders. mit den "Seitentotenblicken"auf dem Zentralfriedhof, ein Nachruf auf die Zukunft dieser Stadt. Ibera Verlag, Wien 2002, ISBN 3-85052-146-X.
  • Josef Mahlmeister: Der Kölner Friedhof Melaten und der Wiener Zentralfriedhof. Fotoband mit Engelbilder. Palabros de Cologne, Köln am Rhein 2010, ISBN 978-3-9810559-8-6.

Medien modificare

  • Es lebe der Zentralfriedhof. Reihe Universum. ORF, Wiener Umweltschutzabteilung, WDR und NDR Naturfilm, media wien, Wien 2005 (mit Begleitbuch Wien - Es lebe der Zentralfriedhof. 4. Band der Buchreihe WIEN MOMENTE. Wien 2005, ISBN 3-900607-46-X. Universum-Dokumentation[nefuncțională], wien-konkret.at)

Legături externe modificare

  Materiale media legate de Wiener Zentralfriedhof la Wikimedia Commons

Note modificare

  1. ^ Nach Bestatteten der Größte, als flächenmäßig größter werden Hamburg-Ohlsdorf oder London Necropolis genannt. Nach Weblink Planet Vienna
  2. ^ Werner T. Bauer: Wiener Friedhofsführer

7Coordonate: 48° 8′ 58″ N, 16° 26′ 28″ E